Expeditiecruise begonnen: vastgelopen in het poolijs

We hebben na de tweede trekking nog een week extra te besteden op Spitsbergen. Voor een cruise met de Fram, een groot Noors cruiseschip, hebben we bij het boeken van onze terugvlucht rekening gehouden, maar deze cruise blijkt bij navraag volgeboekt te zijn. Op goed geluk lopen we het schip 'Expedition' op dat in de haven ligt. Hun reisplan blijkt in ons schema te passen. We krijgen cruisegegevens mee en op internet zien we dat er nog plek is en bovendien 25% korting wordt gegeven voor last minute boekers. Deze kans pakken we! Dat wordt nog een bijzonder leuke laatste week!

Afscheid van onze trekkingsgroep
Maar eerst maken we op de dag van ons vertrek met de boot nog een laatste dagtocht naar de gletscher boven Longyearbyen. 's Ochtends op de camping breken we alvast onze tent op en pakken onze spullen in. De camping is ondertussen aardig volgelopen doordat er een grote groep Engelse scholieren is aangekomen. Het zag er eerst niet naar uit, maar het weer knapt helemaal op.

Het is een prachtige wandeling en we komen nog opvallende fossielen van bladeren tegen.

Dat is eigenlijk erg opmerkelijk in een landschap zonder bomen, maar ja, honderden miljoenen jaren geleden lag Spitsbergen op het zuidelijk halfrond...

Het weer is zo mooi dat we zelfs buiten op het terras in Longyearbyen afscheid kunnen nemen van onze tochtgenoten van de trekking. Zij vliegen vannacht terug naar Nederland, wij hebben nog een week avontuur voor de boeg.

Per schip naar het noorden van Spitsbergen
Aan het eind van de middag stappen we vol verwachtingen op het schip "Expedition" voor een nieuw, onbekend avontuur. Het schip vaart onder Liberiaanse vlag, maar is gecharterd door een Canadese organisatie.

Na twee weken afzien met ons tentje en droogvoermaaltijden in de kou, kunnen we nu met recht genieten van ongekende luxe. Onze hut is zeer ruim...

...en heeft een raam met goed uitzicht.

Direct na inscheping krijgen we een 'safety drill' waarbij ons de weg naar de afsluitbare en op kou voorbereide reddingssloepen wordt gewezen.

In de sloepen is water en eten voor een aantal dagen aanwezig. De stemming onder de passagiers is opperbest tijdens de oefening, maar ik moet bekennen dat ik niet graag lang in zo'n sardineblik zou willen vertoeven in de buurt van de Noordpool. Daarna verlaten we de haven van Longyearbyen en gaan we op weg richting de uitgang van de fjord. Als we buiten in de ijskoude wind naar voren kijken zien we de eerste signalen van de problemen die ons te wachten staan al opdoemen...

IJs gooit roet in het eten

Al snel wordt het ijs dichter en dichter. IJsschotsen worden ijsbergen en er is ijs zover we kunnen zien.

Het is een prachtig gezicht om door dit spectaculaire ijslandschap te varen. We krijgen nu echt het besef dat we aan een spannende poolexpeditie zijn begonnen. Het schip heeft zijn snelheid van 14 knopen tot minder dan 1 knoop laten zakken. We staan op de boeg naar beneden te turen hoe de kapitein probeert om tussen de ijsschotsen door te navigeren.

Dat lukt niet altijd en dan horen we een gedempte, onheilspellende bonk. Maar goed, de kapitein heeft dit vaker gedaan en het schip kan ook tegen een stootje al is het natuurlijk geen ijsbreker. Op de briefing van onze expeditieleider wordt duidelijk dat we een serieus, zeldzaam probleem hebben. Op Spitsbergen heerst aan de westkust, net als in Nederland, een warme golfstroom. Hierdoor heerst er in Longyearbyen een relatief mild klimaat en wordt het in de zomer helemaal groen in de Isfjorden. Vanuit het zuiden worden echter ook ijsschotsen, afkomstig van het oosten van Spitsbergen, naar het noorden gedreven. De laatste dagen heeft de sterke westenwind heel veel ijsschotsen de baai van Longyearbyen ingedreven. Op de ijskaart is te zien dat zelfs Longyearbyen (zie pijl) door het ijs geblokkeerd is geraakt.

Sinds 2004 is deze zeer uitzonderlijke situatie niet meer voorgekomen in de zomer en kleine zeilboten zijn vast komen te zitten in het ijs, zo lezen we later in de lokale Svalbardposten. Het eten op de boot is heel lekker en uitgebreid, maar door het ijs ben ik met mijn gedachten elders.

Hoe lang blijven we vast zitten in de baai van Longyearbyen en kunnen we Spitsbergen nog wel ronden?

's Avonds trotseren we de kou en blijven lang op de boeg kijken naar het wonderlijke poollandschap.

De kapitein probeert met een slingerende koers een opening te vinden in het dichte ijs. Het schip kan officieel tot '4/10 ice' (dwz tot 40% van het water bedekt met ijs) aan, dus dat ziet er niet hoopvol uit...

Ondanks het betoverende licht op het water en ijs gaan we na middernacht toch maar naar bed. 's Nachts kunnen we de voortgang door het ijs vanuit ons raampje zien...

Zonnige dag op de zodiac
De volgende ochtend worden we om zeven uur gewekt door de intercom met de mededeling van onze expeditieleider dat het vannacht niet is gelukt om door het ijs te komen. We zullen vandaag in Isfjorden doorbrengen en het vanavond opnieuw proberen. Door het prachtige weer zijn we de tegenslag snel vergeten. We gaan voor het eerst van het schip af de zodiac in en varen naar een enorme gletsjer die in de zee uitkomt.

We kijken onze ogen uit vanaf de zodiac...

... en zien een zeehond rond de zodiac zwemmen. Op een ijsschots ligt een baardrob op zijn gemakje van de zon te genieten.

Er is nog een vermoeden dat er beluga's in de buurt zwemmen, dus met onze zodiac-vloot van 8 boten speuren we het water af naar signalen van deze bijzonder walvissen. Helaas komen ze niet (meer) boven en gaan we weer aan boord.

Nieuwe poging voor ijsdoorbraak
's Avonds gaan we een nieuwe poging om door het ijs te komen. We staan weer op de boeg het spectaculaire ijslandschap te bewonderen.

Het lijkt mij er nog niet beter uit te zien. De ijsschotsen zijn deels over elkaar heen geschoven door de wind en de stroming waardoor ijsbergen zijn ontstaan.

IJsbrekers zijn hier niet in de buurt, omdat er voor hen normaal gesproken in de zomer weinig te doen is in de buurt van Longyearbyen. Toch houdt onze kapitein stug vol en probeert met extreem lage snelheid een doorgang te vinden in het dichte ijs. Het is opnieuw na middernacht als we ons toch maar losrukken uit de prachtige, ruige, ijzige vergezichten. We kunnen alleen maar afwachten hoe dit avontuur afloopt...